Makna Budaya Gotong Royong Jaman Sakmenika

Gotong royong, tembung ingkang awrat sanget kangge pagesangan. Manungsa ingkang dipunlairaken dados mahluk social boten saged tebih kalihan gotong royong. Pawiyatan menapa kemawon mesthi mbetahaken gotong royong. Gotong royong menika pawiyatan social ingkang dados ciri khas tiyang Indonesia saking jaman rumiyin dumugi sakmenika. Raos sesarengan menika lair amargi wontenipun raos social tanpa pamrih saking individu kangge mbiyantu tiyang sanesipun. Kula lan panjenengan namung saged nemokaken gotong royong wonten ing Indonesia mawon amargi wonten ing nagara sanes tiyang-tiyangipun sami gadhah sikap acuh tak acuh tumrap lingkungan. Wontenipun budaya gotong royong ing Indonesia inggih menika saking para pejuang bangsa jaman rumiyin ingkang dipun-adu domba dening penjajah, satemah tiyang-tiyang menika sami selisih paham, curiga, iri la dengki mila gampil sanget para penjajah nguwasani Indonesia. Pramila saking kadadosan menika para pejuang ngewahi cara anggenipun nglawan penjajah inggih menika sedaya bangsa Indonesia mbucal pikiran ingkang dadosaken selisih paham, nyawiji dados satunggal, lan mangun budaya gotong royong menika.

Gotong royong inggih menika sikap ingkang sae ingkang kedah dipunlestantunaken supados bangsa Indonesia saged dados bangsa ingkang ayem, tentrem, aman lan nyaman. Amargi wiwit lit dumugi sakmenika, kula lan panjenengan sampun sami dipunparingi pirsa ngengingi budaya gotong royong ing masarakat. Kamangka bangsa Indonesia saged nyawiji dados satunggal saking suku, agama, budaya, warna kulit ingkang beda-beda saben daerahipun. Budaya gotong royong boten namung wonten dusun kemawon, ananging wonten daerah kutha ugi taksih wonten budaya menika. Kahanan menika ingkang dadosaken bangsa Indonesia dados bangsa inking dipunremeni dening bangsa sanesipun amargi budaya ingkang unik saha gadhah toleransi antawisipun masarakat. Ananging jaman sakmenika, gotong royong wonten ing kutha sampun kathah ingkang dipunginakaken kangge pawiyatan ingkang boten sae, kadosta gotong royong kangge korupsi, gotong royong tawuran, gotong royong kangge demo, lan sapanunggalanipun.

Kahanan ingkang mekaten saged damel budaya gotong royong ingkang sampun wonten wiwit rumiyin milai luntur. Lunturipun budaya gotong royong saking masarakat saged damel bangsa Indonesia dados bangsa ingkang kirang sae wonten ing pamanggih bangsa sanes amargi kathah tindhak pidana ingkang dipunlampahaken dening masarakatipun. Sanesipun menika, para tiyang anem ugi boten gadhah sikap lan sifat kangge ngormati tiyang sanes, moralipun kirang sae, tiyang-tiyang namung mentingaken awakipun piyambak-piyambak. Ananging menawi gotong royong menika dipunlampahaken, sedaya prekawis saha pedamelan ingkang sisah badhe cepet bibar amargi gotong royong menika. Kahanan menika sami kalihan ingkang dipunandharaken dening Azinar Sayuti menawi:

Segi lain yang dapat diperoleh faedahnya dari gotong royong ini adafah rasa keikutsertaan dan tanggung jawab bersama warga masyarakat bersangkutan dalam usaha pembangunan baik dalam bentuk fisik maupun nonfisik atau menurut bidang-bidang kehidupan yang terdapat dilingkungan masayarakat setempat. (Azinar Sayuti, 1983:18 7).

Gotong royong wonten ing jaman sakmenika sampun kathah ingkang dipunginakaken boten leres, kadosta gotong royong kangge korupsi. Gotong royong kangge kotupsi menika kathahipun dipunlampahaken dening anggota DPR. Anggota DPR menika ngginakaken arta ingkang sanes gadhahipun piyambak utawi dipunsogok dening tiyang-tiyang ingkang gadhah kabetahan tartamtu. Para anggota DPR menika sami sareng-sareng gotong royong korupsi, ananging menawi sampun ketangkep dening pulisi ugi ngginakaken cara kekeluargaan kanthi nyogok hakim, jaksa lan pengacara supados saged bebas saking kasus korupsi menika. Wujud gotong royong ingkang dipunginakaken kangge pawiyatan ingkang boten sae inggih menika gotong royong tawuran. Tawuran menika kathahipun dipunlampahaken dening pelajar SMP, SMA, ugi mahasiswa. Sebabipun biasanipun namung prekawis sepele kadosta raos tersinggung, kalah main, utawi rebutan kanca estri, lan sapanunggalanipun. Tuladha sanesipun ngengingi gotong royong inggih menika gotong royong mencontek, biasanipun kadadosan wonten ing siswa rikala ujian. Siswa gadhah ide kathah kangge nyonto kalihan kncanipun supados pikantuk wangsulan ingkang dibunbetahaken kadosta nglirik, sami paring kode, sami mbiyantu wangsulan. Sedaya kahanan wau kalebet budaya gotong royong ingkang boten sae, gotong royong menika sampun tumuju dhateng arah ingkang negatif. Mila saestu sanget menawi gotong royong boten saged ical saking budaya Indonesia. Panci sedaya menika dipundasari saking sikap gotong royong ananging ancasipun sampun beda, inggih menika tumuju prekawis ingkang boten sae.

Sedaya pawiyatan mesthi migunani saha damel sengsara tumrap tiyang kathah. Semanten ugi kalihan pawiyatan gotong royong wonten ing masarakat. Menapa malih manungsa ingkang dipunlairaken dados makhluk social utawi mesthi mbetahaken bantuan saking tiyang sanes. Ginanipun nglampahaken pawiyatan gotong royong kalihan tiyang sanes kathah sanget kadosta saged nuwuhaken raos pasedherekan ingkang sae kalihan tiyang sanes, saged langkung ngormati pamanggihipun tiyang sanes, gesangipun boten wonten pambeda, ayem, tentrem, nebihaken saking raos individualistik, wontenipun interaksi ingkang sae kalihan sesame, saha wontenipun raos pengin mbiyantu tumrap tiyang sanes. Semanten ugi gotong royong wonten efek ingkang boten sae menawi dipunginakaken kangge pawiyatan ingkang boten sae, menapa malih ancasipun sampun medal saking paugerannipun. Efek gotong royong ingkang boten sae kadosta saged dadosaken perpecahan antawisipun masarakat, nuwuhaken sikap individualistik, gesangipun boten aman, ayem, tentrem, asring kadadosan selisih paham lan sapiturutipun. Milai saking menika, kula lan panjenengan kedah sareng-sareng nuwuhaken raos gotong royong supados masarakat Indonesia boten ical moral saha budayanipun ingkang sampun wonten wiwit taksih alit.

Pramila saking mekaten, mangga kula lan panjenengan sedaya sami mangun sikap gotong royong malih supados leres kanthi cara damel organisasi ingkang kathah pawiyatan social kangge nuwuhaken raos pasedherekan ingkang sae, supados gotong royong menika boten dipunginakaken kangge pawiyatan ingkang boten sae kanthi pemahaman wiwit taksih alit supados budaya gotong royong menika sampun tinandur wonten ing pribadi saben tiyang.  Menawi mekaten boten wonten malih tiyang-tiyang ingkang kirang sae amargi  nyalahi pedoman ingkang mesthinipun dipunlampahaken. Bangsa Indonesia ugi saged gesang kanthi aman, tentrem saha tetep nglestantunaken budaya gotong royong ingkang sampun wonten wiwit jaman rumiyin. 

Dening : Laeli Nur H.

NIM. 10205244043